Cholesterol LDL
Charakterystyka badania
LDL to lipoproteiny o niskiej gęstości zwane potocznie „złym cholesterolem”, które transportują cholesterol do komórek. Bardzo łatwo utleniają się i osadzają się w ściankach tętnic, co zapoczątkowuje zmiany miażdżycowe. Stanowi to problem, szczególnie u starszych osób, gdyż gromadzenie się cholesterolu i narastanie blaszek miażdżycowych powoduje stopniowe zwężanie średnic naczyń krwionośnych, co w końcu może doprowadzić do ich całkowitego zamknięcia. Niedrożność naczyń skutkuje niedotlenieniem tkanek, zawałem serca lub udarem mózgu.
Jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania. W okresie dwóch tygodni przed badaniem należy zachować normalną dietę i stałą masę ciała.
Przebieg badania
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Wskazania
Wskazaniami do wykonania badania są: profilaktyka, ocena ryzyka miażdżycy oraz kontrola leczenia zaburzeń lipidowych.
Interpretacja wyniku
Zawartość frakcji cholesterolu LDL powinna być niższa niż 100 mg/dl (czyli mniej niż 2,6 mmol/l). Pamiętajmy jednak, że wartości te ulegają zmianie, w zależności od schorzenia i choroby podstawowej pacjenta (np. wytyczne Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego).
Ciekawostka
Wiecie, że poziom LDL można oznaczać bezpośrednio z badanej próbki, jak i uzyskać ten wynik z wyliczeń? Wystarczy tylko oznaczyć poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i triglicerydów, podstawić do wzoru i wynik LDL gotowy. Oczywiści ten model ma swoje ograniczenia, nadal jednak jest szeroko stosowany.
PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. POZIOM CHOLESTEROLU LDL ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ
Cholesterol HDL
Charakterystyka badania
HDL, czyli tzw. dobry cholesterol, jest alfa-lipoproteiną o dużej gęstości. W rzeczywistości HDL nie jest rodzajem cholesterolu, a jedynie jego frakcją. Odpowiada za usuwanie cholesterolu z tkanek obwodowych, ze ścian naczyń oraz innych frakcji lipidowych takich jak VLDL czy chylomikrony, a tym samym zapobieganiu miażdżycy. Po usunięciu ze ścian naczyń cholesterol transportowany jest do wątroby, gdzie jest rozkładany, a następnie usuwany z organizmu w postaci żółci. Dla organizmu ludzkiego najkorzystniejszy jest wysoki poziom HDL przy jednoczesnym niskim poziomie LDL. Wraz ze wzrostem HDL spada ryzyko chorób wieńcowych. Wyższy poziom HDL niż pożądany uważa się za bardzo zdrowy, ponieważ pełni on funkcję ochronną i zabezpiecza przed chorobami serca. Analogicznie każdy niższy poziom HDL od pożądanego stwarza zagrożenie występowania chorób wieńcowych.
Jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania. W okresie dwóch tygodni przed badaniem należy zachować normalną dietę i stałą masę ciała.
Przebieg badania
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Wskazania
Wskazaniem do wykonania badania są: profilaktyka, ocena ryzyka miażdżycy oraz kontrola leczenia zaburzeń lipidowych. Stężenie frakcji HDL jest oznaczane przy okazji badania stężenia całkowitego cholesterolu w surowicy krwi.
Interpretacja wyniku
Zawartość frakcji cholesterolu HDL powinna być wyższa niż 40 mg/dl (czyli powyżej 0,9 mmol/l) dla mężczyzn i wyższa niż 45 mg/dl (czyli powyżej 1,2 mmol/l) dla kobiet.
Ciekawostka
Na poziom LDL, HDL i cholesterolu całkowitego mogą mieć wpływ czynniki dziedziczne.
PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. POZIOM CHOLESTEROLU HDL ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ
Morfologia krwi
Charakterystyka badania
Morfologia krwi to jedno z podstawowych i najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych. Dzięki niemu można określić ogólny stan zdrowia badanego, wykryć ewentualne zakażenia i inne stany chorobowe. Badanie jest proste i polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi (najczęściej z żyły w zgięciu łokcia, lub opuszka palca).
Morfologia krwi obwodowej jest badaniem, dzięki któremu można ocenić najważniejsze parametry dotyczące elementów morfotycznych krwi, czyli erytrocytów (czerwonych krwinek), leukocytów (białych krwinek) i trombocytów (płytek krwi).
Jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania, np. po obfitym posiłku wzrasta poziom białych krwinek (WBC). Jeśli badany przyjmuje od dłuższego czasu leki, powinien o tym poinformować lekarza lub pielęgniarkę, gdyż może to mieć wpływ na wynik badania.
Przebieg badania
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni, stopy, lub opuszka palca.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Interpretacja wyniku
Wynik morfologii krwi najczęściej otrzymuje się w postaci wydruku komputerowego, na którym podane są wartości uzyskane z badanej próbki oraz zakres normy dla danego parametru. Trzeba sprawdzić, czy otrzymane wartości mieszczą się w przedziale referencyjnym. Dla ułatwienia interpretacji wyników podajemy rozwinięcie symboli:
- WBC - krwinki białe, czyli leukocyty
- RBC - czerwone krwinki, czyli erytrocyty
- HGB - hemoglobina
- MCV - średnia objętość czerwonej krwinki
- RDW - rozkład objętości krwinek czerwonych
- HCT - hematokryt
- MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince
- MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince
- PLT - płytki krwi, czyli trombocyty
- LYMPH %- limfocyty (odsetek procentowy)
- EOS% - eozynofile, czyli leukocyty kwasochłonne (odsetek procentowy)
- BASO% - bazofile, czyli leukocyty zasadochłonne (odsetek procentowy)
- NEUT% - neutrofile, czyli leukocyty obojętnochłonne (odsetek procentowy)
- MONO %- monocyty (odsetek procentowy)
- LYMPH #- limfocyty (liczba bezwzględna limfocytów)
- EOS#- eozynofile, czyli leukocyty kwasochłonne (liczba bezwzględna eozynofili)
- BASO# - bazofile, czyli leukocyty zasadochłonne (liczba bezwzględna bazofili)
- NEUT# - neutrofile, czyli leukocyty obojętnochłonne (liczba bezwzględna neutrofili)
- MONO #- monocyty (liczba bezwzględna monocytów)
Ciekawostka
Jeśli dodacie sobie wszystkie # czyli LYMPH# + EOS# + BASO# + NEUT# + MONO# otrzymacie całkowitą liczbę krwinek białych czyli WBC Waszego wyniku.
PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. MORFOLOGIA KRWI ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ
Cholesterol całkowity
Charakterystyka badania
Cholesterol jest niezbędnym składnikiem do syntezy błon komórkowych, hormonów sterydowych i kwasów żółciowych. Jego nadmiar powoduje odkładanie się złogów cholesterolu w naczyniach, co przyczynia się do rozwoju miażdżycy i choroby wieńcowej. To lipidowy związek chemiczny, który w 60-80% produkowany jest w organizmie, a w 20-40% dostarczany z pożywieniem. Głównymi źródłami w pożywieniu są: jaja, tłuszcze, mięso zwierząt rzeźnych, oraz podroby. We krwi występuje w dwóch postaciach - jako LDL i HDL (LDL - lipoproteiny o małej gęstości transportujące cholesterol do komórek, tzw. "zły cholesterol"; HDL - lipoproteiny o wysokiej gęstości, które usuwają nadmiar cholesterolu z naczyń krwionośnych i transportują go z powrotem do wątroby, zwane "dobrym cholesterolem").
Jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania. W okresie dwóch tygodni przed badaniem należy zachować normalną dietę i stałą masę ciała. Zaleca się nie spożywać alkoholu 2-3 dni przed badaniem.
Przebieg badania
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Wskazania
Wskazaniem do wykonania badania są: badania profilaktyktyczne, ocena ryzyka wieńcowego, pierwotne i wtórne hipercholesterolemie, oraz kontrola leczenia obniżającego stężenie lipidów.
Interpretacja wyniku
Całkowity poziom cholesterolu we krwi dla osób dorosłych nie powinien przekroczyć wartości 200 mg/dl (5,2 mmol/l).
Ciekawostka
Czy wiedzieliście, że ilość cholesterolu całkowitego we krwi podnosi się podczas stresu? Do takiego wniosku prowadzą wyniki niektórych badań, ale nie poznano jeszcze dokładnego mechanizmu wpływu napięć psychicznych na wzrost stężenia cholesterolu. U osób tęgich częściej niż u szczupłych spotyka się wyższe stężenie cholesterolu całkowitego i LDL oraz triglicerydów. Poziom cholesterolu obniża właściwa dieta, zmniejszenie wagi ciała i regularny wysiłek fizyczny.
PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. POZIOM CHOLESTEROLU CAŁKOWITEGO ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ
