Charakterystyka badania

Fosfataza alkaliczna (ALP) jest enzymem związanym z procesem wapnienia rozwijających się kości. Znajduje się w kościach, wątrobie i jelitach. Fizjologiczny wzrost aktywności enzymu obserwuje się u wcześniaków, u dzieci w okresie dojrzewania oraz u kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Enzym ten wydalany jest wraz z żółcią. Podobnie jak w przypadku wielu enzymów, fosfataza alkaliczna jest glikoproteiną. Fosfataza zasadowa (ALP) należy wraz z gamma-glutamylotranspeptydazą (GGTP), do enzymów związanych z nabłonkiem dróg żółciowych.

Wskazania

Badanie poziomu ALP wykorzystywane jest głównie w diagnostyce chorób kości i wątroby, stosowane jest także do monitorowania leczenia danej choroby wątroby czy choroby kości. Badanie poziomu fosfatazy alkalicznej jest również wykorzystywane w celu monitorowania wpływu leków na pracę wątroby.

Jak się przygotować?

Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania.

Przebieg badania

Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.

Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.

Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.

Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!

Interpretacja wyniku

Prawidłowe stężenie fosfatazy alkalicznej jest zależne od wieku i wynosi:

• dzieci do lat 9:
  • wiek 1-3 lata – 145-320 U/l,
  • wiek 4-6 lat – 150-380 U/l,
  • wiek 7-9 lat – 175-420 U/l,
• chłopcy 9-19 rok życia: 
  • wiek 10-11 lat – 135-530 U/l,
  • wiek 12-13 lat – 200-495 U/l,
  • wiek 14-15 lat – 130-525 U/l,
  • wiek 16-19 lat – 48-261 U/l,
• dziewczynki 9-19 rok życia: 
  • wiek 10-11 lat – 130-560 U/l,
  • wiek 12-13 lat – 105-420 U/l,
  • wiek 14-15 lat – 70-230 U/l,
  • wiek 16-19 lat – 40-136 U/l,
• dorośli: 
  • 30-120 U/l.

Ciekawostka

• frakcja kostna ALP – 50-60% całkowitej aktywności enzymu,
• frakcja wątrobowa ALP – 10-20% całkowitej aktywności enzymu,
•  frakcja jelitowa ALP stanowiąca 30 % całkowitej aktywności enzymu.

PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. POZIOM ALP ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ