Charakterystyka badania

Bilirubina jest żółtym barwnikiem pochodzącym z rozpadu krwinek czerwonych. Z osocza krwi bilirubina przedostaje się do wątroby, gdzie zostaje sprzężona z kwasem glukuronowym, a następnie wydalona do dróg żółciowych i zagęszczona w pęcherzyku żółciowym, nadając żółci jej charakterystyczną barwę. Bilirubina całkowita to wartość bilirubiny wolnej i sprzężonej. Wartości podwyższone bilirubiny występują między innymi: podczas ciąży, u noworodków (żółtaczka), w chorobie Gilberta, w zespole Criglera-Najjara, marskości żółciowej wątroby, zapaleniu dróg żółciowych, kamicy przewodów żółciowych, chorobach trzustki, zatruciu muchomorem sromotnikowym, alkoholowej chorobie wątroby. Stężenie bilirubiny w surowicy krwi podwyższa ponadto wiele leków.

Wskazania

Badanie poziomu bilirubiny przeprowadza się w przypadku: podejrzenia schorzeń i zaburzeń funkcji wątroby; przy żółtaczkach, objawiających się zażółceniem oczu lub skóry, w celu zróżnicowania ich rodzaju (istnieje żółtaczka hemolityczna, spowodowana nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych, żółtaczka wątrobowa, spowodowana zaburzeniem funkcji wątroby oraz żółtaczka zastoinowa, spowodowana zastojem żółci w wątrobie); podejrzenia zatrucia substancjami uszkadzającymi wątrobę; podejrzenia zakażenia wirusem zapalenia wątroby.

Jak się przygotować?

Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania. Noworodki i niemowlęta mają pobieraną krew wtedy, kiedy jest to potrzebne.

Przebieg badania

Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.

Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.

Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.

Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!

Interpretacja wyniku

Wynik prawidłowy do 1,1 mg/dl (do 19 µmol/l)
Noworodki 1 dzień: do 4 mg/dl (do 68 µmol/l)
Noworodki 3 dni: do 10 mg/dl (do 17 µmol/l)
Noworodki 1 miesiąc: do 1 mg/dl (do 17,1 µmol/l)

Ciekawostka

Bilirubina ulega niemal w całości wydaleniu z żółcią do przewodu pokarmowego. W jelitach podlega ona dalszym przemianom. Pod wpływem enzymów bakteryjnych powstaje sterbobilinogen, który jest wydalany z kałem. Część ulega przekształceniu do urobilinogenu, który podlega zwrotnemu wchłonięciu do krwi i jest wydalany z moczem.

PAMIĘTAJ JEDNAK DROGI PACJENCIE: TWÓJ WYNIK POWINIEN ZAWSZE ZINTERPRETOWAĆ LEKARZ. POZIOM BILIRUBINY CAŁKOWITEJ ZAZWYCZAJ STANOWI JEDEN Z WIELU ELEMENTÓW BADAŃ